We hebben plannen. Grootse plannen. We gaan een museum oprichten. Een Facebook museum, welteverstaan. Een plek waar we gezamenlijk kunnen nadenken over de nalatenschap van dit sociale medium. Want daar is het hoog tijd voor. Is Facebook dan al dood, hoor ik je zeggen? Allesbehalve.
Met ruim 7 miljoen actieve gebruikers per dag in Nederland, is het nog steeds het grootste en meest gebruikte sociale medium. Wereldwijd zijn er zelfs bijna 3,07 milard gebruikers maandelijks op het platform actief, die samen dagelijks goed zijn voor 3,6 miljard posts en 108 miljard comments (2,5 miljoen posts en 75 miljoen comments per minuut). Ter vergelijking, Instagram heeft 2 miljard maandelijks actieve gebruikers gebruikers, Tiktok 1,6 en Snapchat 0,85. Een schijntje, vergeleken met de vertrouwde blauwe reus.
Maar dat deze reus niet zo vriendelijk blijkt te zijn, is ons inmiddels wel bekend. Na akkefietjes als het tracken van gebruikers buiten het platform, het aanzetten tot geweld tegen etnische minderheden en zelfs het beïnvloeden van de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2016 is de discussie over het “sociale” aan dit sociale medium al jaren een heet hangijzer. Vooralsnog leidde dit niet tot een vermindering van groei voor Facebook zelf. Noch in gebruikers, noch in winst. Maar met het platform’s recente ruk naar rechts (door onder andere fact-checkers te vervangen voor ‘community notes’) en de vertoning van Zuck en consorten op de eerste rij bij de inauguratie van Trump afgelopen januari, laait de discussie over de verwevenheid van deze groep tech-oligarchen in de politieke macht weer op en wordt de roep om onafhankelijkheid van deze platformen groter. Als respons verwijderden veel gebruikers hun Meta diensten en stapten over op alternatieven als Mastodon, PixelFed en Signal.
Eindelijk verandering, zou je zeggen. Maar behalve een groepje tech savvy critici die dit vertrek initieert, blijft het grote publiek nog steeds achter. We weten allemaal wel dat het niet goed is om te blijven plakken, maar waarom doen we dit dan toch? Waarom zijn we zo verknocht aan onze sociale media en is het zo moeilijk om afscheid te nemen van Facebook?
Verbonden in wat we liketen
Deze gehechtheid is niet zo maar ontstaan. Facebook gaf ons een plek om te verbinden. Om lief en leed op te delen. En god, dat hebben we gedaan. Miljarden foto’s, likes en gedachtes zijn gedeeld. Relaties opgebouwd en afgebroken. Verre vriendschappen gesloten. Voor een moment in tijd waren we wereldwijd virtueel verbonden. Zonder landen, zonder grenzen. Een plek waar we niet naar onderlinge verschillen keken, maar waar we saamhorigheid vonden in dat wat we liketen en alles deelden dat ons maar bezig hield.
De emotionele rijkdom aan gedeeld leven dat gedurende jaren op dit platform verzameld is, maakt vertrekken ervan nog moeilijker. Want als we allen Facebook verlaten, wat gebeurt er dan met deze data? Met alle snippets digitale informatie die samen een uniek diorama vormen van onze samenleving tussen 2005 en 2025? Kortom: wat doen we met dit waardevolle culturele erfgoed? Als we nu geen actie ondernemen dan zal deze gezamenlijke geschiedenis voorgoed verloren gaan.
De eerste stap naar closure: het Facebook Museum
Een plek om over deze erfenis na te denken is dus hard nodig. Gezamenlijk, door zowel Facebook-gebruikers als niet- of niet-meer-gebruikers. Want per slot van rekening hebben we deze geschiedenis gezamenlijk gecreëerd en is de nalatenschap van dit platform dus ook van ons allemaal (en niet alleen van Mark). Het Facebook Museum wordt daarom een plek waar het verzamelen en bewaren van dit erfgoed wordt gedemocratiseerd. Wat willen we herinneren van dit platform? En kunnen we ons nog een wereld voorstellen zonder? Door op deze manier bewust met dit erfgoed aan de slag te gaan, kunnen we collectief ook de eerste stap zetten naar emotionele afsluiting van onze tijd op dit sociale medium.
Houd ons de komende weken in de gaten! Alvast meer weten? Kijk op www.facebook.museum.
