De laatste dagen van december zijn aangebroken, en daarmee is het weer tijd om traditiegetrouw te reflecteren – oftewel, onszelf te dwingen terug te blikken en onze goede voornemens ongevraagd te delen. Klaar? Let’s go!
We kunnen er niet omheen. De wereld is meer verdeeld dan ooit. Met de verkiezingsuitslag bleek ook ons ooit zo saamhorige kikkerlandje een broeiplek voor contrasterende wereldbeelden. Gelukkig bracht Joost Klein ons toch weer iets dichter bij elkaar, toen we ons collectief boos konden maken bij het koffiezetapparaat. Die EBU krijgt ons niet kapot!!1!
Maar er was ook reden om te vieren! Tetris werd voor het eerst uitgespeeld – een moment van existentiële crisis voor iedereen die ooit verslaafd was aan het spel. En de kangaroo hop maakte dankzij Australië een spectaculaire comeback. In tegenstelling tot de Dunbekwulp.. Rest in peace.
En ook SETUP mocht de slingers ophangen. We kregen een positieve beoordeling voor de Utrechtse Cultuurnota en daarmee is de subsidie voor de komende jaren rond. Met andere woorden; we mogen nog even door vanuit ons vertrouwde stekkie aan de Nijverheidskade. En dat stekkie is alweer een jaar volop in gebruik. Afgelopen jaar organiseerden we de Makers Meet & Eat, verschillende workshops en exposities, stelden we onze ruimte open voor dansers, muzikanten en speelden we een film festival klaar in slechts één avond.
Genoeg reden dus om nog even stil te staan, een aantal hoogtepunten te vieren en een tipje van de sluier op te lichten wat we het komende jaar van plan zijn.
Naaktmodel tekenen met AI
Het jaar begonnen we in stijl, tekenstijl wel te verstaan. Waar we een aantal jaar geleden met de opkomst van AI-beeldgeneratoren aan de laptops gekluisterd waren, gingen onze voelsprieten dit jaar ergens anders op aan. De AI-gegeneerde beelden vliegen je om de oren, de een nog realistischer dan de ander, maar hoe zit dat met naakt? AI-porno bestaat. In verschillende vormen en soorten. Weliswaar niet via de populaire gekuisde AI-beeldgeneratoren, maar er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden. Toch praten we er (nog) maar weinig over. Wij besloten de proef op de som te nemen en doken in de wereld van NSFW AI-beelgeneratoren. Spoiler; dat werd interessant!
We schreven over het concept van prompt-porno en onderzochten op welke manieren het wel mogelijk is om naaktkunst te maken. Om onze bevindingen verder uit te pluizen organiseerden we de eerste editie van de workshop Naaktprompten: Naaktmodel tekenen met AI. Samen met 21 geïnteresseerden onderzochten we of het mogelijk is om, zonder artistieke aanleg, naaktkunst te maken met behulp van AI. De belangrijkste vragen waren vooral: hoe werkt het? Wat heeft het AI-systeem nodig en hoe formuleer je wat je voor je ziet.
Vooral toen de naaktmodellen hun posities veranderden, werd al snel duidelijk dat deze opdracht allesbehalve eenvoudig was. Het vrouwelijke naaktmodel poserend met haar handen in het haar zorgde veelal voor sensuele beelden. En het naaktmodel gehurkt of op zijn knieën? AI kon er geen chocola van maken. Dus dat vroeg om een sterk staaltje prompten, waarbij ervaring in het tekenen van naaktmodellen helaas geen voordeel bood. Want hoe beschrijf je nu het beste wat je voor je ziet? Kortom, een compleet nieuwe ervaring voor zowel de deelnemers van de workshop als de naaktmodellen die kwamen poseren.
Na deze succesvolle avond in het SETUP Lab organiseerden we een middag naaktprompten voor onderwijsprofessionals tijdens het STRP TWIST Festival. En de volgende sessie staat alweer op de planning voor het nieuwe jaar. Benieuwd waar je aan kunt haken? Blijf ons volgen!
Casper de Jong Short Film Festival of Inanimate Beings
2024 was ook het jaar voor een nieuwe traditie. Het Casper de Jong Short Film Festival of Inanimate Beings. Het wat? Ik hoor het u denken, maar niet gevreesd. Wij zelf wisten ook niet waar we van te voren aan begonnen. Een film festival waar levenloze wezens de hoofdrol spelen, en dat dan in slechts één avond. Van rode loper, masterclass, tot award show en vrijwilligersfeest. Alle facetten van een film festival in een avond? Het is mogelijk en het is de moeite waard. Het SETUP Lab barste nog net niet uit z’n voegen. Met luidkeels gelach en geklap werd al snel duidelijk dat we iets leuks in handen hadden. Onze dank gaat uit naar de hoofdrolspelers van de avond, de inanimate beings. Volgend jaar weer?
Van bullshit bingo naar bullshit beesten
Dat de wereld complex is, is niets nieuws onder de zon. Of het iets simpeler kan is dan ook een terechte vraag. Geïnspireerd door David Graeber’s Bullshit Jobs, begonnen wij bij de natuur. Wat zijn de ‘bullshit-beesten’ die we makkelijk kunnen missen? Daarom is de app SwipeOut in het leven geroepen. In de stijl van populaire datingsapps zoals Tinder en Bumble swipe je met één simpele veeg op het scherm de dieren weg waarvan jij denkt dat hun tijd op aarde erop zit.
Haha, die gekke mensen van SETUP!
Het is weliswaar een satirische blik op natuurbehoud, maar niet zo absurd als het op het eerste oog lijkt. Met deze blik kijken we namelijk al heel lang naar de natuur. Met ons Core Nature project doen we daar gewoon nog een schepje bovenop. Samen met schrijvers, wetenschappers en SwipeOut hebben we de eerste stappen gezet richting een core nature. Met als hoogtepunt de enige echte Core Nature Show tijdens het Betweter Festival. Een paar dagen erna mochten we erover vertellen bij Radio 1, waar presentatrice Elles de Bruin het uitprobeerde: “waar ben ik mee bezig? waar is dit goed voor?”
Nieuwsgierig geworden? Probeer het dan nu zelf uit! Swipe de overbodige natuur weg en durf keuzes te maken. Kom je er niet helemaal uit? Dan hebben we speciaal voor jou een aantal verhalen die jouw keuze kunnen ondersteunen.
Sekswerk in een digitale wereld
Nog meer nieuwe dingen in 2024. We organiseerden voor het eerst de Privacyrede buiten Utrecht. En dat was best even spannend. We verhuisden van TivoliVredenburg naar Pakhuis de Zwijger in Amsterdam en gooiden het over een hele andere boeg.
We nodigden sekswerker en sekswerkerrechtenactivist Yvette Luhrs uit om te vertellen over de moderne realiteit van sekswerk. Hoewel sekswerkers pionier zijn in het gebruik van online platforms, hangt hier ook een prijskaartje aan. Denk platformdiscriminatie, stalking en overbezorgde, of noem het onwetende, ambtenaren in een bureaucratische doolhof.
Met een interactief en persoonlijk verhaal gaf Yvette het publiek een inkijkje in deze dagelijkse realiteit. Geen rechttoe rechtaan verhaal of politiek correct praatje. En daarmee passend bij de complexiteit van het onderwerp. Vanachter het spreekgestoelte, in de “woonkamer” op de bank, en met confronterende vragen in de zaal, probeerde Yvette een beetje van diens wereld invoelbaar te maken. Het meest kwetsbare moment kwam misschien wel toen de gordijnen dicht gingen en de webcam aan.
SETUP on tour
En ook dit jaar was SETUP weer te vinden door het hele land. Met interactieve workshops, prikkelende installaties, en keynotes kwamen we weer op tal van nieuwe, verrassende en inspirerende locaties.
Met de AI-Bullshit Bingo als een van onze paradepaardjes trokken we bepakt met gewilde bingoprijzen en vintage AI beelden kriskras door Nederland. Van Heinkenszand tot Zwolle en van Dalfsen tot Heerlen. Geen plek te gek! Wat ons soms op wel hele unieke locaties bracht, zoals Kasteel Medemblik tijdens de Nacht van de Geschiedenis.
Maar we doken ook in het hol van puberzweet en testosteron bij het Pierson College, waren onderdeel van het Fontys IT Festival en lieten journalisten op een andere manier kennis maken met AI-beelden tijdens de JournAI conferentie. En voor het eerst waagden we ons aan een “Bingo on the Road”. Met een bus vol enthousiaste bingo spelers gingen we op weg naar Leuven.
Naast de bingo kwamen we ook weer op bezoek bij de PO/VO raad, vertelden we over AI en probleemoplossing tijdens de Probiblio Marketingdag, en gingen we niet alleen naar Leuven, maar kruisten we ook Hasselt en Antwerpen aan op ons lijstje. Alee! Enkel Manneke Pis is ons dit jaar helaas ontglipt. Naar Brussel dan maar volgend jaar?
En uiteraard draaide het SETUP Lab ook op volle toeren met het bezoek van Autoriteit Persoonsgegevens en het Ministerie van Defensie. Voor het eerst een editie van de Makers Meet & Eat op eigen grond en we waren weer te vinden op Dutch Design Week. Deze keer met onze Talenvolle Gemeenten en ambtenarentranen. We hielpen het Discovery Museum met het ontwikkelen van een AI expositie en de dodo nam nogmaals een vlucht tijdens ArtTechTour waar ruim 800 leerlingen zich met het dodo exoskelet konden verdiepen in de bijzondere relatie tussen technologie, kunst en natuur. Pfff en nu weer even ademhalen..
We waren aanwezig, we hebben genoten en het smaakt naar meer.
Plannen 2025
In 2025 viert SETUP haar 15e verjaardag, het begin van een spannende puberfase. Tijd om grenzen te verleggen en een nieuwe koers te ontdekken. Hoe effectief zijn we eigenlijk geweest? Zijn we echt dichter bij die technologie-kritische samenleving gekomen, waarin iedereen meebouwt aan de toekomst?
Terwijl Big Tech groter en machtiger lijkt dan ooit, vragen we ons af of onze kenmerkende mix van ironie, humor en kritiek nog wel bij deze tijd past. Want we leven in een tijdperk van ironic detachment. Alles wat ooit betekenisvol was – studeren, werken, relaties, religie – wordt met sarcasme of apathie benaderd. Maar hoe maak je impact in een wereld waarin alles een betekenisloze grap wordt? In 2025 zoekt SETUP nieuwe strategieën om ons te wapenen tegen oppervlakkig cynisme. Welke nieuwe vormen van betrokkenheid, kritisch denken en gezamenlijke verbeelding kunnen we vinden? En wat kunnen we hierin juist leren van big tech? Het is tijd voor een frisse blik en een stevige reset. Are you ready?
